Waarom is ADM-beleid in Nederland niet verplicht?
“De hete aardappel wordt hier graag doorgegeven. Iedereen kijkt naar elkaar, maar niemand laat zien wat hij doet en wat hij behoeft. Gelukkig krijgen we wel verontruste signalen van werkgeversorganisatie VNO-NCW, die bij minister Dekker aandringt op wettelijke ruimte voor controles.
Voor werknemersorganisaties zoals de FNV zijn controles nog onbespreekbaar. Beleid vinden ze prima, controles zijn een no-go. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens is stellig in het verbod. De Raad van State wacht af wat de eerste rechtszaak gaat opleveren.
Minister Dekker heeft beloofd zich er na de zomer in te verdiepen. Ik hoop dat hij de rampen en ongevallen voor blijft. Iedereen is het erover eens dat we er iets mee moeten en dat het zó niet langer kan, maar de handschoen wordt niet opgepakt.
VCA doet al iets aan alcohol, drugs en medicijnen, maar ik denk dat VCA niet voldoende slagkracht en reikwijdte heeft om ADM-beleid breed ingevoerd te krijgen. Het is een begin, maar de grote duw moet toch vanuit bedrijven zelf komen. Zij moeten de noodzaak en de voordelen van een ADM-beleid zien en van daaruit gedreven zijn om de nuchtere werkvloer te behouden. ADM-beleid verdient zichzelf absoluut terug. Controles zijn niet altijd nodig.”
De AVG verhindert voorlopig handhaving via controles
“Iedereen staart zich blind op die controles. Ik denk dat die controles er in de toekomst echt wel gaan komen. De maatschappelijke druk is al aan het ontstaan: niemand tolereert risico’s. Intussen is de arbeidsmarkt overspannen. Bedrijven hebben werk teveel en personeel te weinig.
Werkdruk leidt tot stress en dat veroorzaakt – ook al willen we dat liever niet zien – een toenemende behoefte aan ontspanning. Dat wordt door veel mensen ingevuld met een drankje, een pilletje of een lijntje coke. De meeste mensen beseffen echt wel dat dat niet kan, maar ze komen ermee weg als bedrijven er helemaal niets mee doen.
Die risicotolerantie is aan het kenteren. Er zijn nu bedrijven in de high-risksector die bereid zijn om als ambassadeur op te treden. Ze controleren ook en trotseren daarmee de AVG. Het handhaven van arbeids- en omgevingsveiligheid is gewoon hun wettelijke plicht. Zij zien – binnen een volwassen ADM-beleid – controles als noodzakelijk onderdeel en beschouwen hun zorgplicht volgens de Arbowet als rechtsgrond.
Dat de Autoriteit Persoonsgegevens dat niet zo ziet gaat zeker nog worden aangevochten. Laat het maar klachten regenen tot de rechter gaat oordelen. Of tot de Nederlandse wetgever via de Uitvoeringswet mogelijkheden gaat bieden, of Europa de AVG aanpast, al is dat laatste een lange weg.
Ieder weldenkend mens vindt de externe veiligheid bij een chemische fabriek – om maar een voorbeeld te noemen – belangrijker dan de privacy van de operator die met een ondoordachte handeling de fabriek en een woonwijk kan wegvagen.”
Lopen wij momenteel echt risico's?
“Absoluut. Praktijkvoorbeelden van onverantwoorde risicotolerantie zijn er te over: neem de busjes voor bijzonder personenvervoer, vaak bestuurd door oudere chauffeurs die niet worden gescreend of gecontroleerd. Hoe simpel zou het zijn als opdrachtgevers, vaak gemeenten, nuchtere bestuurders zouden eisen? Eis ADM-beleid in je aanbesteding; hoeveel moeite is dat? Als je aanneemt dat de verkeerswetgeving en handhaving voldoende garanties biedt dan steek je echt je kop in het zand.
Een goed ADM-beleid steunt op drie pijlers. Daar ga ik in het derde en voorlopig laatste artikel op in. Dan noem ik ook wat praktijkvoorbeelden leg uit hoe ADM-beleid verankerd kan worden in een organisatie.”
In het vorige artikel van deze reeks legde Harry Rienmeijer uit hoe de nieuwe Europese privacywet het ADM-beleid op zijn kop heeft gezet. De volgende keer geeft Rienmeijer een overzicht van de praktische mogelijkheden en zet hij zijn visie op de toekomst uiteen.