Meer drugs- en alcoholcontroles op de werkvloer

ADM-controles voor een veiligere werkvloer

De mogelijkheden tot controle van alcohol- en drugsgebruik moeten worden uitgebreid. Hiervoor pleit advocaat arbeidsrecht Suzanne Meijers. Helaas gebeuren er nog teveel ongelukken doordat een werknemer de avond voordat hij weer moet werken, teveel heeft gedronken. Waar ligt de grens, vraagt de advocaat zich af, als het gaat om veiligheid op de werkvloer versus de privacy van de werknemer?

 

Een heftruckchauffeur is op maandag nog onder invloed van de partydrugs die hij de avond ervoor nam. Hij weet in het magazijn net een collega te ontwijken. De enige schade blijft gelukkig bij een flinke deuk in de stellingkast die hij aanrijdt. De bijna aangereden collega komt vrij met de schrik. Is dit een uitzondering? Nee, helaas niet.

En terwijl staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken) aankondigde dat zij de mogelijkheden tot controle op drugs en alcohol wilde uitbreiden voor de chemische industrie, was FNV fel tegen.

Sterker nog, in dagblad Trouw schreef de vakbond de plannen ironisch genoeg af als borrelpraat. De organisatie vond de maatregelen overtrokken omdat het echt niet zo is dat half Nederland beschonken aan het werk gaat. 

Verslaafd

Zelfs als de FNV gelijk heeft, dan nog is het een feit dat drugs- en alcoholgebruik wel gebeurt op de werkvloer. Misschien gaat het bij sommige bedrijven maar om ‘slechts’ één medewerker per jaar. Maar is dat dan niet erg genoeg? Waar ligt de grens als het gaat om veiligheid op de werkvloer versus de privacy van de werknemer?

In de meeste gevallen is het nu simpelweg verboden om te testen of werknemers alcohol of drugs of geneesmiddelen hebben gebruikt voor of tijdens werktijd.

AVG

Dit heeft te maken met het feit dat het hier gaat om het verzamelen van bijzondere persoonsgegevens. Het verwerken van dat soort gegevens is een grote inbreuk op de privacy en is daarom meestal verboden.

Er zijn wel uitzonderingen op de regel. Maar dan moet duidelijk zijn dat de algemene veiligheid zwaarder weegt dan de privacy van de werknemers. Voorbeelden hiervan zijn schippers, sommige werknemers in een loods, piloten en spoorwegmachinisten.

Uitzondering

Alle gevallen waarvoor een specifieke uitzondering is gemaakt, staan in de wet. Staat het type werkgever of bedrijf niet opgenomen in de wet? Dan mogen er geen controles uitgevoerd worden.

Maar zelfs dan moeten er passende maatregelen getroffen worden om de grondrechten van de betrokken personen te beschermen. Zo mogen niet zomaar alle werknemers getest worden, mogen er niet meer persoonsgegevens verzameld worden dan strikt noodzakelijk en moeten de gegevens heel goed beveiligd worden. Ook mag niet zomaar iedereen die testen uitvoeren. (Lees hier meer)

Privacy

Voorlopig lijkt het er dus op dat de privacy van werknemers voor gaat op de mogelijkheden van een werkgever tot controle. Tegelijkertijd wordt er van werkgevers verlangd dat zij een veilige werkomgeving bieden. Dat houdt dus ook in dat maatregelen genomen moeten worden om bijvoorbeeld collega’s te beschermen tegen onvoorspelbaar gedrag dat kan ontstaan door drugs- alcoholgebruik. Denk aan het voorbeeld van de heftruckchauffeur in het begin van dit stuk.

Stel dat de heftruckchauffeur iets vertelde aan collega’s over zijn drugsgebruik en de verschijnselen, dan mag de werkgever hem hierop wel aanspreken. Uiteraard is het zinvol wel naar zijn kant van het verhaal te vragen. Als de veiligheid in het geding is, doet de werkgever er verstandig aan hem zo nodig naar huis te sturen. Tegelijkertijd dient de werkgever te beseffen dat alcohol- of drugsverslaving soms als ziekte wordt gezien. In dat geval wordt er vanuit een werkgever meer verwacht in de zin van het bieden van hulp en ondersteuning.

Verademing

Het ziet er naar uit dat er voorlopig geen extra controlemogelijkheden zullen komen. Enige versoepeling zou uiteraard wel een verademing zijn, maar ook dat zal niet zonder slag of stoot gaan.

Zolang het niet zomaar mogelijk is om werknemers te controleren op het gebruik van drugs en alcohol is mijn advies aan werkgevers om wel duidelijk beleid te hebben over gebruik van middelen op de werkvloer. Dat geldt dan ook voor medicijnen die goed functioneren beïnvloeden.

Beleid kan bijvoorbeeld opgenomen worden in het bedrijfsreglement. Neem daarin dan ook op wat eventuele sancties kunnen zijn ingeval werknemers het beleid overtreden. Benoem ook zeker de veiligheidsrisico’s en de belangen van collega’s en eventuele klanten.

 

Lees ook:

Hoe herken je of iemand verdovende middelen heeft gebruikt?

Checklist acuut drank- en drugsgebruik

Zoekwoorden
ADM-beleid
Alcohol
Drugs
Medicijnen
Controles
AVG
Privacy
FNV
Staatssecretaris Van Ark
veiligheid

Opinie