Zelfoverschatting: valkuil voor risicovol gedrag

Zolang wij grip hebben op ons handelen en op de situatie, bevinden we ons in veilig vaarwater. Verliezen we die grip, dan kan dit in combinatie met pech leiden tot een ongeval. 

Jaarlijks gebeurt dit in Nederland ongeveer 500.000 keer, als werk en thuis worden opgeteld. In 60 tot 80 gevallen loopt dat fataal af. Dit artikel richt zich op wat er in ons hoofd speelt voorgaand aan een incident. Het start met vallen als voorbeeld (het meest voorkomende ongeval) en breidt later uit naar andere risico’s.

Vallen: een tijd- en plaatsloos probleem

De statistieken laten zien dat de lijst van meest voorkomende ongevallen ieder jaar hetzelfde is. Vallen van hoogte staat steevast bovenaan. Hoogte ontstaat vaak bij het beklimmen van een trap(je), ladder of steiger. Valongevallen gebeuren zowel thuis als op het werk, ongeacht geslacht of sector.

Risicobesef: deels ingebakken in ons DNA

De Brain Based Safety-theorie stelt dat we beschikken over een aangeboren systeem voor het herkennen en hanteren van risico’s. Dit systeem heeft de veiligheid van onze voorouders mee bewaakt en werkt vooral goed bij klassieke gevaren zoals hoogte, vuur of slecht weer. Ons besef van deze specifieke gevaren is...