De gevaarlijke scheiding tussen Veiligheidskunde en Arbeidshygiëne!

Veiligheidskunde en Arbeidshygiëne

Van oudsher is het gebruikelijk dat de Veiligheidskundige zich bezig houdt met het voorkomen van ongevallen (direct letsel) en dat de Arbeidshygiënist zich richt op de schade voor de gezondheid (lange termijn). Deze ‘strikte’ scheiding van disciplines is leuk op papier, maar blijkt in de praktijk vaak niet te bestaan.

De risico’s voor een werknemer aan een productiemachine of bij het werken met een gevaarlijke stof laten zich niet in hokjes stoppen. Tijdens de productie kan een werknemer in aanraking komen met de draaiende delen van een machine en tevens blootgesteld worden aan een te hoog geluidsniveau van die zelfde machine. Voor beide risico’s geldt de zorgplicht voor de werkgever om een veilige én gezonde werkomgeving te creëren. Vaak wordt van een Veiligheidskundige verwacht dat hij beide risico’s weet te signaleren en kan beheersen.

In de praktijk blijkt dat er voor de gezondheidsrisico’s binnen bedrijven te weinig aandacht is. Jaarlijks overlijden er gemiddeld 70 werknemers op het werk ten gevolge van een ongeval. Daarnaast overlijden er jaarlijks duizenden mensen aan een beroepsziekte.

Noem het onwetendheid, kortzichtigheid of gebrek aan gevoel van urgentie. Feit is dat werkomstandigheden, waarbij  blootstelling aan allerlei gevaarlijke stoffen, fysische factoren en fysieke belasting ook op langere termijn kan leiden tot zeer ernstige gezondheidsschade en zelfs de dood. Werkgevers kwamen hier in het verleden vaak ‘goed mee weg’ aangezien een groot gedeelte van de werknemers ten tijde van de eerste serieuze klachten alweer uit dienst was. Werkgevers ontsprongen de dans en werden niet geconfronteerd met de gevolgen van slechte arbeidsomstandigheden. Dit is echter aan het veranderen. De gang naar de rechter wordt sneller gemaakt. Werkgevers worden steeds vaker aansprakelijk gesteld voor slechte arbeidsomstandigheden uit het verleden.

Vanuit de overheid zijn er de afgelopen jaren diverse campagnes gestart om het bewustzijn van gezondheidseffecten op de lange termijn te vergroten. Er bestaan diverse zelfinspectie tools waar werkgevers en werknemers gebruik van kunnen maken om risico’s inzichtelijk te krijgen. Het is een goede ontwikkeling dat er steeds meer en beter toegankelijke tools beschikbaar komen voor arboprofessionals. Het gebruik van de tools is echter niet altijd even makkelijk en vergt enige kennis van de materie om tot een juiste interpretatie van de resultaten te komen. Cruijff zei ooit eens “Je gaat het pas zien, als je het doorhebt!” en dat geldt hier zeker. Risico’s moeten eerst onderkent worden, wil er überhaupt sprake zijn van mogelijke risicobeheersing.

Arbeidshygiënische taken belanden nog vaak op het bordje van de Veiligheidskundige. Ze zijn hier meestal niet adequaat voor opgeleid. Het niet of onjuist adviseren op basis van verkeerd uitgevoerde metingen en/of geïnterpreteerde meetuitkomsten ligt dan op de loer. Dit speelt schijnveiligheid in de kaart. De scheidslijn tussen Veiligheidskunde en Arbeidshygiëne blijkt in de praktijk erg dun. Toch missen veel Veiligheidskundigen kennis over werkgerelateerde gevaren die op langere termijn gezondheidsschade kunnen veroorzaken. Daar moet verandering in komen!

De opleiding Middelbare Arbeidshygiëne geeft de benodigde verdieping om lange-termijn-risico’s in kaart te brengen, te beoordelen en te beheersen. Aan bod komen taken gericht op het voorkomen van gezondheidsschade bij blootstelling aan onder meer chemische, biologische, fysische en fysieke factoren.

Bent u al Veiligheidskundige? Met een diploma Middelbare Veiligheidskunde of Hogere Veiligheidskunde komt u in aanmerking voor vrijstelling van een aantal opleidingsdagen van onze Middelbare Arbeidshygiëne opleiding. U volgt dan alleen het specialisatietraject.

Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v.