Dynamisch werken in de praktijk

Steeds meer bedrijven zien in dat werknemers bewegingsruimte nodig hebben om optimaal te presteren. Niet alleen figuurlijk door bijvoorbeeld meer regelvrijheid en zicht op persoonlijke ontwikkeling, maar ook letterlijk door minder en minder lang achter een computer te zitten. Dit artikel geeft tips om dynamisch te werken en laat enkele praktijkvoorbeelden zien.

Groeiende interesse in dynamisch werken
Sinds 2012 zijn de risico’s van langdurig zitten, sedentair gedrag genoemd, in toenemende mate in het nieuws. In de landelijke media, maar ook in de vakmedia. Diverse professionals op het gebied van hr- en facilitair management spelen hier op in. Ook staat het thema steeds vaker geagendeerd op het programma van congressen en bijeenkomsten.

Meubelleveranciers spelen hier ook een rol in. Zij koppelen de gezondheidsboodschap aan de verkoop van zogeheten ‘dynamisch meubilair’ dat het mogelijk maakt om meer te bewegen tijdens het werk. Het gaat dan met name om zit-stabureau’s, zit-staoverlegtafels en bureaufietsen of deskbikes. Kennisinstituten als Kenniscentrum Sport en TNO volgen het wetenschappelijk onderzoek en vertalen dit naar de praktijk. Ook consultancy bureau’s op het gebied van leefstijl en gezondheid pakken het thema op en bieden ondersteuning aan het bedrijfsleven of werken aan interventies.

Multi-component aanpak meest kansrijk
De meeste bedrijven die dit thema oppakken (naar schatting zijn dit er inmiddels enkele honderden) beperken zich tot de aanschaf van een beperkte hoeveelheid dynamisch meubilair en/of het aanbieden van bewustwordingsworkshops aan het personeel. Enkele voorloperbedrijven gaan een stap verder en proberen dynamisch werken te implementeren.

Diverse onderzoeken laten zien dat een multi-component aanpak hierbij de meeste kans van slagen geeft. Dit houdt een combinatie in van:

  • Het aanbieden van dynamische werkplekken
  • Interventies op organisatie-niveau (bv. draagvlak creëren bij directie, trainen van managers, creëren van bewustwording onder personeel, benoemen van ambassadeurs)
  • Interventies op individueel niveau (bv. gebruik van meetinstrumenten, coaching op gedrag, werkplekcoaching)

Dynamische cultuur
Een goed voorbeeld van een multi-component aanpak is de Veldhuis Adviesgroep in Heerde. De directie van dit assurantiekantoor pikte het thema dynamisch werken begin 2015 op. Na een bezoek aan Kenniscentrum Sport deelden ze de opgedane kennis en indrukken deelden zij met hun collega directieleden. De volgende stap die zij namen was het aanbieden van bewustwordingsworkshops aan al hun personeel. Naast kennisoverdracht stond de dialoog over behoeften, belemmeringen en kansen tussen werknemers centraal. Tegelijkertijd is een MT-sessie gehouden over dit thema, in bijzijn ook van de arbodienst.

Daarna is gestart met het geleidelijk toevoegen van dynamisch meubilair binnen het kantoor. Meubilair waar vooralsnog volop gebruik van gemaakt wordt. Ook aan andere leefstijlaspecten besteedt het bedrijf aandacht. Zo is er gezond aanbod in het restaurant en is er veel groen binnen het gebouw. Op deze wijze bouwt de Veldhuis Adviesgroep aan een gezonde, dynamische cultuur. Een cultuur waar de directie samen met haar werknemers zorgvuldig aan bouwt. Een cultuur die het bedrijf ook graag aan haar klanten laat zien.

Dynamisch werken wordt zelfs gekoppeld aan de core-business, want het bedrijf informeert zijn klanten over de voordelen van investeringen in de gezondheid van hun medewerkers. Het is nog te vroeg om van een succesvol voorbeeld op het gebied van dynamisch werken te spreken, omdat de resultaten over langere termijn nog niet bekend zijn, maar de eerste stappen in de goede richting zijn absoluut gezet.

Duurzame inzetbaarheid
Bij Waterschap Reest&Wieden in Meppel zijn de hr-professionals voortdurend op zoek naar mogelijkheden om de duurzame inzetbaarheid van collega’s te bevorderen. Naast activiteiten als lunchwandelen, traplopen en een jaarlijks preventief medisch onderzoek, besloot het waterschap in 2014 ook mee te doen aan een pilot van Kenniscentrum Sport om te testen wat nodig is om zitgedrag te beïnvloeden. Gedurende drie maanden is bij twee afdelingen op verschillende manieren aandacht gevraagd voor het onderwerp. Zo werd op proef dynamisch meubilair geplaatst en is het thema via allerlei communicatieve uitingen zichtbaar gemaakt.

Leden van het managementteam vervulden een ambassadeursrol door onder andere regelmatig staand te overleggen. Het resultaat van de pilot was met name dat de bewustwording onder de medewerkers toegenomen is. Het nieuwe meubilair heeft nieuwsgierigheid gewekt, waardoor verschillende medewerkers bereid waren een andere manier van werken uit te proberen. Van een definitieve omslag is nog geen sprake, maar de pilot is wel dusdanig succesvol geweest dat het waterschap inmiddels meer dynamisch meubilair heeft aangeschaft.

Medewerkers zijn voorbeeld voor cliënten
GGZ inGeest (Noord-Holland) is al langer bezig met het werken aan een actieve leefstijl onder cliënten. De organisatie is ervan overtuigd dat de slagingskans hierop vergroot wordt, wanneer ook de eigen medewerkers hiermee aan de slag gaan. Op de hoofdvestiging, waar veel mensen zittend werk hebben, is daarom begonnen met een adviestraject dynamisch werken. Onder de vlag van duurzame inzetbaarheid is begin 2015 gestart met een 0-meting. Hoe fit is het personeel, hoeveel zit men eigenlijk en wat is de attitude tegenover een meer dynamische werkhouding? Vervolgens zijn enkele bewustwordingsworkshops aangeboden, is dynamisch meubilair op proef geplaatst en is communicatief aandacht besteed aan dynamisch werken.

Na 4 maanden is een 1-meting gedaan en is een focusgroepgesprek gehouden met hr, staf en een medewerkersdelegatie. Resultaat was onder andere dat de bewustwording van (de risico’s van) langdurig zitten was toegenomen en dat de mogelijkheid om op enkele plekken staand te werken als positief werden bevonden. Minder tevreden was men over de beperkte beschikbaarheid van het dynamisch meubilair en de relatief geringe communicatie. Toch wordt ook bij deze organisatie een vervolg gegeven aan het traject.

Conclusie
Kenniscentrum Sport heeft zijn praktijkervaring op het terrein van dynamisch werken gecombineerd met inzichten in menselijk gedrag vervat in tien tips voor het implementeren van dynamisch werken. De belangrijkste tips:

  • Wil je in jouw organisatie veranderingen realiseren in de manier van werken, van vooral zittend naar minder zittend werken, neem dan de tijd, pak het thema integraal en tegelijkertijd in kleine stapjes op. Koppel het thema aan het hogere doel van de organisatie
  • Begin met teams/mensen die het meest gemotiveerd zijn, niet met hen die het volgens jou het meest ‘nodig’ hebben. Je hebt mensen nodig die het voordeel hebben ervaren en hierover kunnen vertellen
  • Besteed aandacht aan de fysieke omgeving. Als overal stoelen staan, gaan mensen zitten. Veranderingen in de fysieke omgeving dragen bij aan het beïnvloeden van zitgedrag
  • Besteed aandacht aan de sociale omgeving, dat wil zeggen de cultuur binnen de organisatie. Denk daarbij in ieder geval aan het zorgen voor commitment en voorbeeldgedrag bij MT/directie, inzet van ambassadeurs en het actief betrekken van medewerkers bij veranderingen.

De toekomst van dynamisch werken
Het begin van een dynamische werkomgeving is gemaakt. De pioniers zijn aan de slag. De komende jaren zullen aantonen of de ingezette weg op grote schaal navolging krijgt en mensen daadwerkelijk op meer dynamische wijze gaan werken.

Bekijk hier de tool 10 (gedrags)tips om dynamisch te werken

In dit filmpje zie je hoe de Veldhuis Adviesgroep in de praktijk werkt aan een gezonde en dynamische cultuur

 

 

Arbobeleid