Asbesthandhaving in bouw en industrie

Herzien in maart 2017
asbesthandhaving

Uit onderzoek van de Gezondheidsraad blijkt asbest gevaarlijker te zijn dan lange tijd werd gedacht. Verscherpte regelgeving en handhaving is het gevolg. Het vertalen van deze strenge regels naar de praktijk vormt voor V&G-functionarissen een behoorlijke uitdaging. Daarom de belangrijkste asbestfeiten, tips en informatie op een rijtje.

  De feiten
De feiten spreken voor zich: asbest is aanwezig in meer dan 80% van alle gebouwen en installaties die tussen 1960 en 1993 in Nederland zijn gebouwd. Asbest is in ruim 3500 verschillende toepassingen verwerkt. Vooral in de bouw en industrie kom je asbest tegen, bijvoorbeeld in daken, vloeren, plafonds, installaties, muren, als isolatiemateriaal en nog veel meer. Sinds 1 juli 1993 is het gebruik van asbest in Nederland verboden.   Verscherpte wetgeving De inademing van asbestvezels is schadelijk. Jaarlijks vallen er in Nederland circa 600 asbestslachtoffers. Uit het rapport van de Gezondheidsraad in 2010 blijkt dat het inademen van de vezels zelfs schadelijker is dan tot nu toe door de wetgever werd gedacht. Deze constatering heeft een stroom van ontwikkelingen in Nederland in gang gezet. Een logisch gevolg is een verscherping van de wettelijke bepaling én de handhaving daarvan.   Medewerkers in bescherming nemen Als V&G-functionaris controleer en handhaaf je op asbest, als onderdeel van een veilige werkplek. De aangescherpte wetten en regels hebben daar invloed op. De uitdaging voor V&G-functionarissen ligt in het maken van een goede vertaalslag naar de dagelijkse praktijk. In een aantal stappen kun je de asbestrisico’s voor je medewerkers goed beheersen.   Hoe helpt asbestonderzoek? Een asbestinventarisatie geeft een helder beeld van de risico’s op blootstelling voor je medewerkers. Dit vormt de eerste stap in de zorg voor een gezonde werkplek. De inventarisatie maakt duidelijk of er asbest in het gebouw en/of de installatie aanwezig is, om wat voor type asbest het gaat en hoe je hiermee om moet gaan. Met dit inzicht kun je maatregelen nemen en ben je goed geïnformeerd voor het geval zich een calamiteit voordoet. Overigens stelt de wetgever een asbestinventarisatie verplicht bij de sloop van een gebouw of installatie gebouwd vóór 1994.   Een gedegen asbestinventarisatie Alleen een officieel gecertificeerd onderzoeksbureau mag asbestinventarisaties uitvoeren. Afhankelijk van de vraag van de opdrachtgever, geeft het onderzoeksbureau aan welke elementen in het gebouw of in de installatie onderzocht moeten worden.   Asbest gevonden, wat dan? Uit de resultaten van de asbestinventarisatie blijkt of het risico op blootstelling voor je medewerkers aanwezig is. Is dat het geval, dan is het in sommige gevallen niet noodzakelijk om het asbest meteen te verwijderen. Vaak is het mogelijk om asbest duurzaam af te schermen. Kan dit niet? Dan (pas) krijg je te maken met verwijdering van het materiaal.   Als asbest blijft zitten: een asbestbeheersplan Als er duurzaam afgeschermd asbest aanwezig blijft, houd je zicht op het risico met een beheersplan. Hierin staat bijvoorbeeld omschreven waar het asbest zich bevindt, welke gebruiksbeperkende maatregelen je neemt en dat je jaarlijks de situatie van het geïsoleerde asbest laat controleren. Dit asbestbeheersplan vul je aan met een noodplan, zodat de organisatie bij een calamiteit snel kan handelen.   Asbest saneren Succesvol saneren vraagt om een goede samenwerking tussen de verschillende partijen. Of het nu gaat om de verwijdering of afscherming van asbest. Vanaf deze fase krijg je te maken met een saneerder, de gemeente en controlerende instanties. Om dit goed te coördineren, schakelen veel organisaties een externe projectmanager in, die op de hoogte is van de verschillende regels. De sanering hoort te verlopen volgens de regels van het certificaat voor asbestsaneerders.   Eindcontrole Bij succesvol saneren hoort ook een eindcontrole. Deze controle voert de saneerder niet zelf uit; deze wordt verricht door een onafhankelijk laboratorium. Dit geaccrediteerde laboratorium bekijkt nauwkeurig of het asbest verwijderd is en het aantal asbestvezels in de lucht binnen de gezondheidsnorm blijft. Als opdrachtgever ontvang je na afloop een rapport met de onderzoeksresultaten. Zo weet je zeker dat je medewerkers asbestveilig kunnen werken. De verschillende stappen die je tijdens een eindcontrole doorloopt, staan in detail omschreven in het normdocument NEN 2990.   Kennis is ‘key’ Het kan niet vaak genoeg herhaald worden: kennis is ‘key’ als het om asbest gaat. De aangescherpte wetten en regels vragen heel precies te handelen als je met asbest te maken krijgt. Kennis over al deze stappen, helpt je als V&G-functionaris écht vooruit. En zo blijkt asbest prima beheersbaar.   Bron Michel Baars, Eugène Janssen, Udo Waltman, Asbestfeiten - pleidooi voor een hernieuwde samenwerking, Search Knowledge BV, 2009   Nadere informatie over asbest   De eigenschappen van asbest Toen de Oostenrijker Ludwig Hatschek begin negentiende eeuw een methode ontwikkelde om asbest toe te passen in producten, nam het gebruik ervan snel toe. Asbest is een mineraal met een vezelstructuur. Het is sterk en flexibel, slijtvast, bestand tegen hoge temperaturen, bestand tegen zuren en logen en het is thermisch-, elektrisch- en geluidsisolerend. Het is ook nog eens gemakkelijk te winnen, eenvoudig te verwerken en relatief goedkoop. Dit is de reden dat asbest, met name sinds de jaren vijftig, wereldwijd erg populair werd en duizenden verschillende toepassingen heeft gekregen. Ook in Nederland is asbest in heel veel producten toegepast.   Wist u dit over asbest?
  • Asbest is toegepast in 3.500 verschillende producten;
  • In meer dan 80% van alle gebouwen en installaties in Nederland van tussen 1960 en 1993 is asbest aanwezig;
  • Dit komt neer op ongeveer 500 kiloton asbesthoudend materiaal;
  • Dit is in 85% van de gevallen witte asbest.
Asbesttoepassingen In de onderstaande producten is vaak asbest verwerkt:
  • Spuitasbest
  • Geperste platen
  • Asbestkoord
  • Kitten en pluggen
  • Vensterbanken en sanitair
  • Golfplaten
  • Gevelbeplating
  • Kruipluik en cv-platen
  • Leien
  • Dakbeschot en dakgoten
  • Gas- en gevelkachels
  • Platen achter gevelkachels
  • Convectorputten
  • Luchtkanalen
  • Leidingen
  • Riolering
  • Rookgasafvoeren
  • Branddeuren
  • Platen onder trap
  • Kolombeplating
  • Stucwerk
  • Bitumen lijmlaag en colovinyltegels
  • Vloerzeil
  • Dorpels en plinten
  • Tegels en plantenbakken
  • Elektriciteitsisolatie
  • Mechanische toepassingen
Zoekwoorden
asbest
asbesthandhaving

Gevaarlijke stoffen